Ecosysteemdenken & doen
In één van onze online kenniswerkplaatsen spraken we over de vraag: hoe zorg je ervoor dat het netwerk blijft bestaan als de financiering en het project stopt? Al pratende, ontstond de metafoor van het ‘ecosysteem’. Door een wijk, dorp of stad te zien als ecosysteem, ga je anders kijken naar onderlinge verbindingen, resultaten van samenwerking en prioriteiten in het proces. Want pas als de bodem gezond is, kan er een vitaal bos groeien!
Deze tool maakt het gesprek over duurzaam en domeinoverstijgend samenwerken makkelijker en creatiever. Via beelden en vragen worden kwaliteiten van netwerkpartners zichtbaar en de dynamiek in het netwerk bespreekbaar. Eén van de voordelen van het werken met een metafoor, is dat niet alleen rationele kennis wordt aangesproken, maar ook de verbeelding en persoonlijke ervaring. Dit levert creatieve ideeën en nieuwe perspectieven op!
De tool ‘Samenwerken als een bos’ bestaat uit 10 kaarten. Elke kaart bevat een beeld en een korte vraag. Je kunt de vragen één voor één langs gaan om jullie samenwerking te evalueren of een strategie uit zetten, maar je kunt de kaarten ook gebruiken om vanuit verschillende perspectieven naar een vraagstuk te kijken. Gebruik een groot vel papier (A1 of A0 formaat) en veel krijtjes en ander tekenmateriaal of blokken, om jullie netwerk te visualiseren. Laat je verrassen door de inbreng van je deelnemers en de materialen die voorhanden zijn!
Eén van onze deelnemers verzon nog iets extra’s bij de werkvorm: de deelnemers aan haar sessie kozen allemaal een ansichtkaart met een boom (die de onderzoeker had verzameld). Op de achterkant schreef iedereen wat ze van de samenwerking verwachten. De kaarten werden met de afbeelding naar voren aan de muur gehangen op een centrale plek in de organisatie. De ‘groeiwensen’ blijven zo nog onzichtbaar, maar de afbeelding van de boom herinnert de deelnemers stilletjes aan waar ze naartoe willen werken.
Gebruik de kaarten bij de start van een consortium, living lab, stuurgroep, klankbordgroep of voor een evaluatiemoment tussendoor!
“Door de metafoor van het ecosysteem ontdekte ik dat ik twee bomen uit hun omgeving heb gerukt, en naast elkaar heb geplant. Totaal niet geworteld. En dan denken dat die makkelijk gaan samenwerken!”
Projectleider uit een lokaal netwerk
Projectleider uit een lokaal netwerk
Wil jij ook graag kennismaken met de tool Samenwerken als een bos? Laat het ons weten.
Projectleider uit een lokaal netwerk
De toolkit ‘Samenwerken als een bos’ is één van de opbrengsten van de Dynamische Kennissynthese die onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum uitvoerden in opdracht van ZonMw. De toolkit ‘Samenwerken als een bos’ kwam tot stand in de samenwerking tussen de onderzoekers en oudere burgers, projectleiders en andere betrokkenen bij 110 lokale netwerken. Met financiële steun van ZonMw werkten deze netwerken aan samenhangende zorg en ondersteuning voor en met oudere burgers, in hun lokale context.
Citeren als: Schuurman, M., Groot, B. & Abma, T. (2024) Samenwerken als een bos. Tool voor age-friendly communities.
“Vaak kijk je naar dat wat groeit en bloeit in het netwerk, boven de grond. Welke vruchten levert het op? Maar waarom beginnen we niet onderaan? Borging gaat over geworteld zijn.”