Participatief actieonderzoek / actieonderzoek
Vruchtbare samenwerking tussen lokale netwerken en onderzoekers vindt vaak plaats via (participatief) actieonderzoek (PAR). PAR is een benadering van onderzoek waarbij van A tot Z samengewerkt wordt met diegene in de praktijk. Hierin wordt samen gestreefd naar leren, reflecteren op acties om te komen tot betere oplossingen. Dit kan een kleine actie zijn, zoals elkaar beter begrijpen, of grotere acties bijvoorbeeld in een wijk.
Wat brengt actieonderzoek de lokale netwerken?
- Meerdere kennisbonnen en wijsheden mobiliseren
- Aansluiting vinden op ervaren problemen (wensen en behoeften van ouderen)
- Een gedegen gezamenlijke analyse van het probleem en concrete oplossingen
- Het ontwerpen van acties en die samen toepassen en daar weer van leren
- Energie door de verbindingen die tot stand komen
- Relativering door reflectie
- Samen leren over de samenwerking
- Motivatie omdat betrokkenen snel resultaten terugzien van hun inzet
- Direct toetsen van gemaakte afspraken en direct bijstellen wat niet werkt.
“Er is vooral geleerd door het daadwerkelijk uitvoeren van de verbeteringen en door de reflectie daarop tijdens de bijeenkomsten van het netwerk”
Projectleider lokaal netwerk
- Praktische oplossingen voor de vergrijzing
- Antwoorden op wensen en behoeften van ouderen
- Aanpassingen in professioneel handelen en samenwerkingsafspraken
- Bevorderen dat betrokkenen kritisch naar zichzelf durven kijken
- Meer complimenten die aan elkaar gegeven worden
- Gegroeid vertrouwen onderling door stimuleren van zichzelf kwetsbaar op te stellen
- Out-of-the-box denken
- Meer bewustzijn over samen leren.
Wat doet zo’n onderzoeker concreet?
- Scherp op het proces: de relatie is vaak ook belangrijk voor samen leren en samen werken.
- De actieonderzoeker analyseert en expliciteert vaak de leervragen en opbrengsten:
- Vanuit verslagen/notulen
- Door het stellen van prikkelende en reflectieve vragen
- Duiding van bevindingen
- Confrontatie aangaan / kritische reflecterende rol
- Stimuleren om leerpunten te formuleren
- Aanreiken van tools
- Vastleggen van de kennis.
“Het samenwerken met de actieonderzoeker heeft zeker meerwaarde. Het helpt als er iemand is die met enig afstand en toch ook vanuit betrokkenheid vragen stelt waardoor je beter en anders gaat denken over het bevraagde onderwerp. Hiermee zijn we zeker verder gekomen. Ze houden je een spiegel voor. ”
Lid van een lokaal netwerk
Meer weten?
- Participatief onderzoek rondom age-friendly city Manchester
- Ouderen als videomakers in onderzoek rondom een seniorvriendelijke wijk
- Ouderen die hun wijk ouderenvriendelijk maken sinds 2017
- Co-productie samen met ouderen in onderzoek (ENG)
- Ouderen als co-onderzoekers in onderzoek (ENG)
- Achtergrond informatie over actieonderzoek vanuit ZOnMw
- Basisprincipes op een rij van Participatory Health Research (ENG)
- Basisprincipes en voorbeelden van participatief onderzoek (ENG)