Dilemma café is een werkvorm die ontwikkeld is door Durham University. Zij ontwikkelden ook een ‘Guide for facilitators’. Hierbij een Nederlandse compacte versie die we ook in de projectleidersbijeenkomsten in september 2022 gebruikten.
Wat is een dilemmacafé?
In een dilemmacafé komen mensen samen om verschillende dilemma’s van de deelnemers te bespreken. Een dilemma is een keuze tussen alternatieve manieren van handelen, waarbij het niet duidelijk is welke de juiste is. Een dilemmacafé kan over elk onderwerp gaan, bv. participatie, conflict, of inclusie. Het doel is om de deelnemers bewust te maken van de uitdagingen van lokale netwerken rondom Age Friendly Communities; een gezamenlijke dialoog aan te moedigen, inclusief kritisch luisteren en vragen stellen; het leren te stimuleren door te horen over verschillende manieren om problemen te zien en te begrijpen; een verscheidenheid aan aanbevelingen voor actie te verkennen.
De gids die we hiervoor gebruikten (gefaciliteerd door Lucia Thielman en Evelien Kelfkens):
Doel
In een dilemmacafé komen mensen bij elkaar om verschillende dilemma’s te bespreken waarmee ze te maken hebben. Een dilemma is een keuze tussen alternatieve handelingswijzen, waarvan niet duidelijk wat de juiste keuze is. Een dilemmacafé kan over elk onderwerp gaan, b.v. wetenschap, ouderschap, sociaal werk.
In het kort
In een gefaciliteerde bijeenkomst van 15-40 personen presenteren een aantal personen een dilemma vanuit hun eigen ervaringen. Deelnemers kiezen een dilemma om aan te werken en gaan aan tafel met de presentator van hun gekozen dilemma en een gespreksleider. Ze bespreken het dilemma en proberen gezamenlijk tot een oplossing te komen. Na 30 minuten verplaatsen de deelnemers van tafels en pakken ze een ander dilemma aan. De presentator en gespreksleider blijven aan hun tafels en vatten samen wat er tijdens de eerste ronde gezegd is. Afhankelijk van de tijd kunnen er twee of drie dialoogrondes zijn.
De regels
- Luister goed
- Respecteer en bouw voort op de bijdragen van anderen
- Bezit uw bijdragen (‘Ik denk…’)
- Stel vragen
- Koppel en verbind verschillende ideeën
- Werk en luister samen voor diepere vragen en inzichten
Stappenplan
Ronde 1
- Kies een dilemma van een van de deelnemers uit je groep die je wilt bespreken.
- Kies ook een gespreksleider die het gesprek leidt en deze handleiding erbij houdt.
- Diegene die het dilemma heeft ingebracht presenteert het dilemma kort.
- Gespreksleider: ‘’Het is belangrijk dat het dilemma voor iedereen duidelijk is. Er is nu nog eerst even tijd om verhelderende vragen over het dilemma te stellen voordat we met elkaar in discussie gaan’’ (max 5 min) Let op: alleen feitelijke vragen!
- Nu is het tijd om met elkaar in discussie te gaan. Probeer met elkaar de volgende vragen te beantwoorden. Gespreksleider houdt in de gaten dat deze vragen ook beantwoord worden. Gebruik het tafelkleed om aantekeningen te maken zodat je straks terug kan koppelen wat jullie besproken hebben.
- Wat zijn/waren de belangrijkste kwesties bij dit dilemma?
- Wat zijn/waren de mogelijkheden om het dilemma op te lossen?
- Welke vergelijkbare uitdagingen of dilemma’s zijn jullie tegengekomen in de netwerken? Hoe zijn jullie hiermee om gegaan.
Ronde 2
Na 30 minuten wisselen – de gespreksleider en diegene die het dilemma ingebracht heeft blijft zitten.
- De gespreksleider vat de punten van de vorige groep samen (gebruik hier het tafelkleed voor)
- Nodig de nieuwe groep uit om voort te bouwen op de ideeën van de vorige groep.
- Wat zijn/waren de belangrijkste kwesties bij dit dilemma?
- Wat zijn/waren de mogelijkheden om het dilemma op te lossen?
- Welke vergelijkbare uitdagingen of dilemma’s zijn jullie tegengekomen in de netwerken? Hoe zijn jullie hiermee om gegaan?
Afsluiting
Korte plenaire afsluiting
- Terugkoppeling dilemma’s door de gespreksleiders
- Ervaringen
agefriendlycommunity.org 